&Philip.Rodrigues; Vensterbeheer Elke toepassing die in &kde; draait, heeft zijn eigen venster, sommige toepassingen kunnen meer dan één venster hebben. U kunt deze vensters op veel verschillende manieren manipuleren om het bureaublad naar uw wensen in te delen. Hier is een normaal venster: Een normaal venster Focus (vensters) Als u een venster wilt gebruiken, moet het actief zijn. Een venster wordt automatisch actief zodra u het opent, zodat u de toepassing direct kunt gebruiken. Er kan altijd slechts één venster actief zijn. Het actieve venster is dat venster waarin u kunt typen, en dat herkenbaar is aan een titelbalk met een andere kleur. (Met het standaard &kde;-thema heeft het actieve venster een lichtblauwe titelbalk en inactieve vensters hebben een grijze titelbalk.) Vensters vooraan zetten Wanneer u in een ander venster wilt werken, moet u het actief maken. Er zijn twee manieren om dit te doen: Klik met de &LMB; op het venster dat u actief wilt maken. Het venster wordt actief gemaakt en vóór eventuele andere vensters geplaatst, die het dan geheel of gedeeltelijk zal overlappen. &Alt; Houd de &Alt;-toets ingedrukt en druk op (laat de &Alt;-toets niet los). Er verschijnt een dialoogvenster met een lijst van beschikbare vensters, warvan er één is geaccentueerd. U kunt een ander venster selecteren door nogmaals op te drukken, terwijl u nog steeds de &Alt; ingedrukt houdt, om naar het volgende item in de lijst te gaan. Wanneer u de &Alt; loslaat, wordt het venster dat geaccentueerd is actief. Vensters verplaatsen U kunt de vensters op uw bureaublad organiseren door ze te verplaatsen. U kunt ze zo verplaatsen dat ze elkaar overlappen of zo dat u het gehele venster kunt zien. Er zijn drie manieren om een venster te verplaatsen: Klik met de &LMB; op de titelbalk en houd de muisknop ingedrukt. Verplaats de muiswijzer en het venster volgt de muiswijzer. Op de plaats waar u de muisknop loslaat, zal het venster blijven staan. Open het venstermenu door op de linkerknop op de titelblak te klikken (zoals hieronder te zien is) en selecteer Verplaatsen. De muiswijzer wordt in het midden van het venster geplaatst en door de muis te bewegen wordt het venster verplaatst. Wanneer het venster zich op de gewenste plaats bevindt, klikt u met de &LMB;. Venstermenu Het venstermenu Het venstermenu Houd &Alt; ingedrukt en klik met de &LMB; wanneer de muiswijzer zich boven het venster dat u wilt verplaatsen bevindt. De vorm van de muiswijzer verandert. Door de muis te bewegen kunt u nu het venster verplaatsen; laat de muisknop los wanneer het venster zich op de gewenste plaats bevindt. Deze methode is vooral nuttig als de titelbalk van het venster buiten het scherm valt en u geen andere methoden kunt gebruiken. Grootte van vensters wijzigen U kunt op twee manieren vensters groter of kleiner, breder of hoger maken. Kies gewoon de methode die u het beste bevalt: Plaats de muiswijzer op de rand van het venster (deze is lichtblauw in de bovenstaande schermafbeelding). De muiswijzer verandert in een dubbele pijl. Klik en sleep, de rand van het venster volgt de muiswijzer, zodat het groter of kleiner wordt. Als u op de boven- of onderrand van het venster klikt, kunt u de hoogte wijzigen. Als u op de linker- of rechterrand klikt, kunt u de breedte wijzigen. Om hoogte en breedte tegelijkertijd te wijzigen plaatst u de muiswijzer op een hoek van het venster. Wanneer de muiswijzer in een diagonale dubbele pijl veranderd is, kunt u klikken en slepen. Open het venstermenu door op de linkerknop op de titelbalk te klikken. Selecteer Grootte en de muiswijzer verandert in een dubbele pijl. Beweeg de muiswijzer om de grootte te wijzigen en klik met de &LMB; wanneer het venster de gewenste grootte heeft. Als u de rand van het venster of de knop voor het venstermenu niet kunt zien, kunt u &Alt; en de &RMB; gebruiken. Houd &Alt; ingedrukt en sleep met de &RMB; on de grootte te wijzigen. Laat de &RMB; los wanneer het venster de gewenste grootte heeft. Als u het venster zo groot mogelijk wilt maken, zodat het alle ruimte op het scherm inneemt, gebruikt u de knop MaximaliserenVensters maximaliseren, dit is de tweede knop van rechts op de titelbalk. Een klik met de &LMB; op deze knop maakt het venster zo hoog en breed mogelijk; een klik met de &MMB;Vensters maximaliserenVerticaal maakt het venster zo groot mogelijk in verticale richting (zo hoog mogelijk) en een klik met de &RMB;Vensters maximaliserenHorizontaal maakt het venster zo groot mogelijk in horizontale richting (zo breed mogelijk). Vensters verbergen Minimaliseren Wanneer u een programma open wilt houden, maar u wilt niet dat het ruimte op uw bureaublad inneemt, kunt u het venster minimaliseren of oprollen. Om een venster te minimaliseren klikt u op de knop Minimaliseren, dit is de derde knop van rechts op de titelbalk. Het venster verdwijnt van het bureaublad, maar het programma blijft draaien en de knop voor het programma op de taakbalk in het paneel blijft zichtbaar. Om het venster weer zichtbaar te maken klikt u op de knop op de taakbalk. U kunt ook op de toetsen &Alt; &Alt; drukken: zie l" >. Oprollen Vensters oprollen lijkt een beetje op minimaliseren, maar in dit geval blijft alleen de titelbalk van het venster zichtbaar. Om een venster op te rollen dubbelklikt u op de titelbalk. Om het venster weer helemaal te zien dubbelklikt u nog een keer op de titelbalk. Het kan soms gebeuren dat er een heleboel vensters over het bureaublad verspreid open staan. U kunt &kde; de vensters trapsgewijs vanaf linksboven op het scherm laten ordenen. Klik met de &MMB; op het bureaublad en selecteer Vensters trapsgewijs ordenen in het menu. Als u de vensters wilt laten ordenen, zal &kde; proberen om zoveel mogelijk ruimte op het bureaublad voor de vensters te gebruiken. Als u bijvoorbeeld vier vensters open hebt, en u wilt ze laten ordenen, wordt elk venster in een hoek van het bureaublad geplaatst, ongeacht waar ze zich eerst bevonden. Om deze optie te gebruiken, klikt u met de &MMB; op het bureaublad en selecteert Vensters ordenen in het menu. Vensters sluiten Wanneer u klaar bent met een toepassing zult u deze waarschijnlijk willen stoppen en het venster willen sluiten. Ook hier hebt u weer verschillende manieren om dit te doen: Klik op de rechtse knop op de titelbalk. Als u een document gewijzigd hebt, wordt u gevraagd of u de wijzigingen wilt Opslaan of Verwerpen, of dat u de opdracht om de toepassing af te sluiten wilt Annuleren. Gebruik het menu Bestand Afsluiten op de menubalk. Wanneer er onopgeslagen wijzigingen zijn kunt u kiezen of u de wijzigingen wilt Opslaan of VerwerpenDiscard, of dat u het afsluiten wilt Annuleren. Rechtsklik op de knop van het gewenste venster in &kicker;, het &kde;-paneel, en selecteer Sluiten. U krijgt de mogelijkheid om onopgeslagen wijzigingen alsnog op te slaan. Druk op de toetsen &Alt;F4 &Alt;F4 . Ook nu verschijnt het dialoogvenster met de vraag of onopgeslagen wijzigingen opgeslagen moeten worden. kstart &Richard.J.Moore; &Richard.J.Moore.mail; De eenvoudigste manier om toegang te krijgen tot de geavanceerde functies voor vensterbeheer in &kde; is door middel van een vrij onbekend hulpmiddel: &kstart;, dat bij &kde; is inbegrepen sinds versie 2.1. Met &kstart; kunt u bepalen hoe een toepassing met vensterbeheer samenwerkt. Het commando wordt gewoonlijk gebruikt om specifiek gedrag van veelgebruikte toepassingen in te stellen, maar het kan ook nuttig zijn om niet-&kde;-toepassingen in het bureaublad te integreren. &kstart; is eenvoudig te gebruiken: typ kstart en enkele opties vóór een commando. Om te beginnen een voorbeeld hoe we &kstart; kunnen gebruiken om het gedrag van het venster van &kcalc; aan te passen. Dit is het commando: % kstart --ontop --alldesktops kcalc Hopelijk is het effect van dit commando vrij vanzelfsprekend - het venster van &kcalc; blijft boven alle andere vensters en is op alle virtuele bureaubladen te zien. Minder vanzelfsprekend is dat dit commando met elke omgeving die aan de NET eisen voldoet werkt, en niet alleen met &kde;. We kunnen ook argumenten meegeven aan programma's die met &kstart; opgestart worden, bijvoorbeeld: % kstart --skiptaskbar --desktop 1 xmessage'Hello World' Dit commando laat Hello World met xmessage zien en zorgt ervoor dat het venster op het eerste virtuele bureaublad verschijnt en niet op de taakbalk gezet wordt. Het feit dat dit programma (xmessage) geschreven is met behulp van de Xt-toolkit en geen eigen &kde;-toepassing is, is een enkel probleem voor &kstart;. Dit voorbeeld laat hopelijk zien hoe u &kstart; kunt gebruiken om "vreemde" toepassingen in het &kde;-bureaublad te integreren. Hoewel u &kstart; kunt gebruiken om bepaalde instellingen aan vensters te wijzigen, biedt &kde; ook de mogelijkheid om deze wijzigingen -- evenals andere instellingen -- in het venster van het programma zelf te maken. Klik op de linkerknop op de titelbalk (of druk op &Alt;F3 als het venster actief is) en selecteer Geavanceerd Speciale vensterinstellingen... in het menu. Zoals u kunt zien, kunt u hier verscheidene instellingen wijzigen, van de geometrie bij het opstarten tot wel of geen rand om het venster. &Richard.J.Moore; &Richard.J.Moore.mail; Nu we weten hoe we de eigenschappen van een venster kunnen aanpassen, kijken we naar een ander aspect van het bureaublad: het systeemvak. Het systeemvak is een gedeelte waarin een toepassing als een pictogram weergegeven wordt. Het pictogram kan gebruikt worden om informatie over de status van de toepassing te geven of om snel toegang tot commando's te krijgen. Een toepassing in het systeemvak heeft gewoonlijk geen knop op de taakbalk wanneer het venster geminimaliseerd wordt. Pictogrammen voor in het systeemvak worden meestal speciaal voor de toepassing ontwikkeld, maar &kde; heeft een hulpmiddel om elke applicatie in het systeemvak te plaatsen: ksystraycmd. Om te beginnen nemen we de standaardtoepassing &kcalc; en maken er een systeemvaktoepassing van. Het commando is: % ksystraycmd --title 'kcalc' kcalc Het pictogram verschijnt in het systeemvak, de venstertitel wordt in een tekstballon getoond wanneer u de muis even op het pictogram houdt. ksystraycmd volgt het standaard &kde;-gedrag: het venster kan getoond en verborgen worden door op het pictogram te klikken en er is een contextmenu beschikbaar. &Richard.J.Moore; &Richard.J.Moore.mail; Om de overige mogelijkheden van ksystraycmd te laten zien, geven we een ingewikkelder voorbeeld: een &konsole;-venster dat het bestand .xsession-errors volgt (dit is het logbestand dat bijhoudt wat er op het bureaublad gebeurt). Het volgende moeten we intypen om dit kunnen zien: % konsole --icon log --caption 'X Log' \ --nomenubar --notabbar --noframe \ -e tail -f ~/.xsession-errors De argumenten --caption en --icon zijn standaard voor &kde;-toepassingen. U kunt en complete lijst van deze algemene opties te zien krijgen door een toepassing aan te roepen met --help-kde en --help-qt. Hier geven we het venster van &konsole; de titel 'X Log' en het pictogram log. Deze opties kunt u met elke &kde;-toepassing gebruiken en, zoals eerder gezegd, ksystraycmd houdt hier rekening mee bij het creëren van het pictogram voor het systeemvak. Het argument -e is specifiek voor &konsole; en zorgt dat het commando less uitgevoerd word. Ondanks dat het er ingewikkeld uitziet, kunnen we dit venster gemakkelijk in het systeemvak plaatsen met behulp van ksystraycmd: % ksystraycmd --hidden --title 'X Log' \ konsole --icon log --caption 'XLog' \ --nomenubar --notabbar --noframe \ -e tail -f .xsession-errors Dit is het ingewikkeldste commando dat we gebruikt hebben en bovendien laat het de optie --hidden zien waardoor na het starten alleen het pictogram in het systeemvak zichtbaar is. Dit voorbeeld voldoet aan ons doel on snel het logbestand te kunnen zien, maar we kunnen het efficiënter maken door het konsole-proces alleen te laten draaien wanneer het zichtbaar is. Het commando dat we hiervoor moeten intypen is: % ksystraycmd --startonshow \ --icon log --tooltip 'X Log' \ konsole --icon log --caption 'X Log' \ --nomenubar --notabbar --noframe \ -e tail -f ~/.xsession-errors De parameter --startonshow vertelt ksystraycmd om te zorgen dat na het starten alleen het pictogram in het systeemvak zichtbaar is (net als de parameter --hidden), en om pas nadat er op het pictogram geklikt is het commando te starten. We hebben ook de parameter --quitonhide gebruikt, die zorgt dat ksystraycmd de toepassing afsluit wanneer het venster verborgen is. Door deze twee parameters gebruiken zorgen we dat het pictogram van &konsole; in het systeemvak geen systeembronnen verspilt wanneer we het niet gebruiken. Omdat het venster elke keer opnieuw gecreëerd en weer vernietigd wordt, moeten we ksystraycmd ook laten weten welk strandaardpictogram en welke tekstballon er gebruikt moeten worden. &Richard.J.Moore; &Richard.J.Moore.mail; In alle voorbeelden tot nu toe hebben we het aan &kstart; en ksystraycmd overgelaten om te bepalen welk venster we willen beïnvloeden, en tenzij we iets anders opgeven, gaan ze ervanuit dat dat het eerste venster is dat verschijnt. Dit gaat meestal goed omdat we de applicatie tegelijkertijd opstarten, maar het kan heel erg mis gaan wanneer er veel vensters geopend worden (zoals wanneer u zich aanmeldt.) Om het commando betrouwbaarder te maken kunnen we de parameter --window gebruiken. Dit specificeert de titel van het doelvenster. In het volgende voorbeeld gebruiken we --window om er zeker van te zijn dat een specifiek Konsole-venster beïnvloed wordt: % kstart --iconify --window 'kstart_me' konsole --caption 'kstart_me' -e tail -f ~/.xsession-errors Hier hebben we de beproefde methode om een titel voor zowel &kstart; als voor de toepassing te specificeren gebruikt. Dit is in het algemeen de beste manier om &kstart; en ksystraycmd te gebruiken. De parameter --window wordt door &kstart; en door ksystraycmd ondersteund en kan als reguliere expressie gebruikt worden (⪚ window[0-9]) maar ook als een gespecificeerde titel. (Reguliere expressies zijn krachtige hulpmiddelen om patronen in tekst te vergelijken; ze worden overal in &kde; gebruikt.) Virtuele bureaubladen Meerdere bureaublade Soms is er op een scherm gewoon te weinig ruimte. Als u veel toepassingen tegelijkertijd gebruikt en verdwaalt tussen de verschillende vensters, zijn virtuele bureaubladen de oplossing. &kde; heeft standaard vier virtuele bureaubladen, elk op een eigen scherm: u kunt op elk bureaublad vensters openen en verplaatsen, en de achtergrond en de pictogrammen instellen. Als u bekend bent met virtuele consoles zult u geen moeite hebben met virtuele bureaubladen in &kde;. Om naar een ander virtueel bureaublad te schakelen, kunt u &Ctrl; gebruiken, zoals u &Alt; gebruikt om tussen vensters te schakelen (zie ): Houd &Ctrl; ingedrukt en druk daarna op . Er verschijnt een venster met een lijst van virtuele bureaubladen waarvan er één geaccentueerd is. Als u &Ctrl; loslaat, schakelt &kde; naar het geaccentueerde virtuele bureaublad. Om een ander bureaublad te selecteren drukt u nogmaals op terwijl u &Ctrl; ingedrukt houdt. Wanneer het gewenste bureaublad geaccentueerd is, laat u &Ctrl; los. U kunt vensters naar andere virtuele bureaubladen verplaatsen met behulp van Naar bureaublad in het venstermenu: selecteer het gewenste bureaublad waar u het venster naartoe wilt verplaatsen. U kunt vensters op alle bureaubladen tegelijk plaatsen door Alle bureaubladenSticky windows te selecteren.