path: root/tde-i18n-nl/docs/tdeedu/kstars/config.docbook

<chapter id="config">
<title
>&kstars; instellen</title>

<sect1 id="setgeo">
<title
>Instellen van de geografische locatie</title>

<para
>Hier ziet u een schermafbeelding van het venster <guilabel
>Geografische locatie instellen</guilabel
>: <screenshot>
<screeninfo
>Veranderen van de Geografische locatie</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="geolocator.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Venster Locatie instellen</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
</para>

<para
>Dit is een lijst van 2500 bekende steden waaruit u kunt kiezen. U stelt uw locatie in door een stad uit deze lijst te kiezen. Elke stad is op de wereldkaart te zien als een klein stipje, en als een stad in de lijst is gekozen ziet u in de wereldkaart een rode kruisdraad op de locatie daarvan. </para>

<para>
<indexterm
><primary
>Hulpmiddel geografische locatie</primary>
<secondary
>Filteren</secondary
></indexterm>
Het is niet handig in een lijst van 2500 locaties te gaan bladeren, op zoek naar een bepaalde stad. Om dit eenvoudiger te maken kan de lijst worden gefilterd door in de velden onder de kaart tekst in te vullen. Bijvoorbeeld, in het schermbeeld ziet u de tekst <quote
>Ba</quote
> in het vak <guilabel
>Stedenfilter</guilabel
>, terwijl <quote
>M</quote
> is ingevuld in het vak <guilabel
>Provinciefilter</guilabel
> en <quote
>VS</quote
> in het vak <guilabel
>Landenfilter</guilabel
>. Merk op dat van alle steden die u in de getoonde lijst ziet de namen van de steden, provincies en landen beginnen met de ingevoerde teksten en dat het bericht onder de filters aangeeft dat er 7 steden zijn gevonden die passen bij de filters. Merk ook op dat de stippen die bij deze 7 steden behoren in de wereldkaart wit zijn gekleurd, terwijl de andere stippen nog grijs zijn. </para
><para
>De lijst kan ook worden gefilterd naar de locatie in de kaart. Ergens op een locatie in de kaart klikken toont u alleen de steden binnen twee graden van die locatie. Op dit moment kunt u alleen zoeken op naam of op locatie, maar niet op beide tegelijk. Met andere woorden: als u op de kaart klikt worden de naamfilters niet gebruikt, en omgekeerd. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Hulpmiddel geografische locatie</primary>
<secondary
>Aangepaste locaties</secondary
></indexterm>
De informatie over <link linkend="ai-geocoords"
>lengte, breedte</link
> en <link linkend="ai-timezones"
>tijdzone</link
> van de huidige geselecteerde locatie wordt getoond in de vakken onder in het venster. Als u vindt dat die niet goed is kunt u die veranderen en op de knop <guibutton
>Toevoegen aan lijst</guibutton
> klikken om uw aangepaste locatie op te slaan. U kunt ook een geheel nieuwe locatie definiëren door te klikken op <guibutton
>Velden wissen</guibutton
> en de gegevens van de nieuwe locatie in te voeren. Merk op dat alle velden met uitzondering van die van de optionele <guilabel
>Staat/Provincie</guilabel
> moeten worden ingevuld voordat de nieuwe locatie aan de lijst kan worden toegevoegd. &kstars; zal automatisch uw aangepaste locaties inlezen bij volgende sessies. Merk echter op dat een aangepaste locatie alleen kan worden verwijderd door in het bestand <filename
>~/.kde/share/apps/kstars/mycities.dat</filename
> de ermee overeenkomende regel te wissen. </para
><para
>Als u eigen locaties toevoegt (of bestaande wijzigt), wilt u dan uw bestand <filename
>mycities.dat</filename
> toesturen zodat we uw locaties kunnen toevoegen aan de hoofdlijst. </para>
</sect1>

<sect1 id="settime">
<title
>De tijd instellen</title>
<para>
<indexterm
><primary
>Datum en tijd</primary>
<secondary
>De simulatieklok</secondary
></indexterm>
Als &kstars; opstart wordt de tijd ingesteld op de systeemklok van uw computer, en loopt de klok van &kstars; gelijk met de werkelijke tijd. Als u de klok wilt stoppen selecteert u <guimenuitem
>Klok stoppen</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Tijd</guimenu
>, of u klikt gewoon op het pictogram <guiicon
>Klok stoppen</guiicon
> in de werkbalk. U kunt de klok sneller en langzamer dan normaal laten lopen, en zelfs achteruit, met het spinveld voor tijdstappen in de werkbalk. Dit spinveld heeft twee stellen op- en neerknoppen. Met het eerste stapt u door alle 83 beschikbare tijdstappen, een voor een. Met het tweede gaat u naar de eerste hogere (of lagere) tijdseenheid, waardoor u grote veranderingen in de tijdstap sneller tot stand kunt brengen. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Datum en tijd</primary>
<secondary
>Instellen</secondary
></indexterm>
U kunt de tijd en de datum instellen met <guimenuitem
>Tijd instellen...</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Tijd</guimenu
>, of door te klikken op het pictogram <guiicon
>Tijd instellen</guiicon
> in de werkbalk. In het venster <guilabel
>Tijd instellen</guilabel
> wordt een standaard "Date picker widget" van &kde; gebruikt, gekoppeld met drie spinvelden voor het instellen van de uren, minuten en seconden. Als u de simulatieklok weer wilt instellen op de huidige computertijd, klikt u gewoon op <guimenuitem
>Actuele tijd instellen</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Tijd</guimenu
>.</para>

<note
><para>
<indexterm
><primary
>Datum en tijd</primary>
<secondary
>Uitgebreid bereik voor data</secondary
></indexterm>
&kstars; kan zeer ver verwijderde data aan buiten de gewone beperkingen die door Qdate worden opgelegd. U kunt nu een datum instellen tussen de jaren -50000 en + 50000. In volgende versies zullen we dit bereik misschien nog verder uit kunnen breiden. Maar denk er wel aan dat de nauwkeurigheid van de simulaties steeds minder goed wordt als steeds verder weg gelegen data worden gebruikt. Dit is vooral het geval voor lichamen in ons zonnestelsel. </para
></note>
</sect1>

<sect1 id="viewops">
<title
>Het venster &kstars; instellen</title>
<para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary
></indexterm
> In het venster <guilabel
>&kstars; instellen</guilabel
> is het mogelijk een groot aantal weergaveopties te veranderen. U krijgt toegang tot dit venster met het pictogram in de werkbalk <guiicon
>KStars instellen</guiicon
> of door <guimenuitem
>&kstars; instellen...</guimenuitem
> te kiezen in het menu <guimenu
>Instellingen</guimenu
>. Dit venster ziet u hieronder afgebeeld: <screenshot>
<screeninfo
>Venster &kstars; instellen</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="viewops.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Venster &kstars; instellen</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
</para>

<para
>Het venster <guilabel
>&kstars; instellen</guilabel
> is verdeeld in 5 tabbladen: <guilabel
>Catalogi</guilabel
>, <guilabel
>Zonnestelsel</guilabel
>, <guilabel
>Hulplijnen</guilabel
>, <guilabel
>Kleuren</guilabel
>, en<guilabel
>Gevorderd</guilabel
>. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary>
<secondary
>Het tabblad Catalogi</secondary
></indexterm>
In het tabblad <guilabel
>Catalogi</guilabel
> kiest u welke objectcatalogi worden gebruikt voor het tonen van objecten op de kaart. Het gedeelte <guilabel
>Sterren</guilabel
> maakt het mogelijk om de <quote
>zwakke grenswaarde van de <link linkend="ai-magnitude"
> magnitude</link
></quote
> voor sterren in te stellen, en de grenswaarde voor de <link linkend="ai-magnitude"
>magnitude</link
> van sterren waarvan namen en/of magnitudes worden getoond. Onder het sterrengedeelte is het gedeelte <guilabel
>"Deep-Sky"-objecten</guilabel
> waarin het tonen van catalogi wordt geregeld van objecten die geen sterren zijn. Standaard zijn dit de Messier-, NGC- en IC catalogi. U kunt zelf een objectcatalogus toevoegen door op de knop <guibutton
>Aangepaste catalogus toevoegen</guibutton
> te drukken. Voor uitvoerige instructies hoe u een gegevensbestand voor een catalogus kunt maken, zie het bestand <filename
>README.customize</filename
> dat met &kstars;wordt meegeleverd. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary>
<secondary
>Het tabblad Zonnestelsel</secondary
></indexterm>
In het tabblad <guilabel
>Zonnestelsel</guilabel
> kunt u opgeven of u wilt dat de Zon, de Maan, de planeten, kometen en asteroïden worden getoond, en of de belangrijkste daarvan moeten worden getoond als gekleurde stippen of met hun werkelijke afbeeldingen. U kunt ook schakelen tussen het wel of niet tonen van de namen, en u kunt ook bepalen van welke kometen en asteroïden de namen worden getoond. Er is een optie om automatisch een tijdelijk <quote
>baanspoor</quote
> te tekenen als een object van ons zonnestelsel wordt gevolgd, en nog een of de kleur van een planeetspoor in de hemelachtergrond moet verdwijnen of niet. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary>
<secondary
>Het tabblad Hulplijnen</secondary
></indexterm>
In het tabblad <guilabel
>Hulplijnen</guilabel
> is het mogelijk om te schakelen tussen het wel of niet tonen van niet-materiële zaken, zoals de grenzen van sterrenbeelden, de namen van sterrenbeelden, de omtrekken van de Melkweg, de <link linkend="ai-cequator"
>hemelequator</link
>, de <link linkend="ai-ecliptic"
>ecliptica</link
>, de <link linkend="ai-horizon"
>horizon</link
>, en de ondoorzichtige voorgrond. U kunt ook kiezen of de namen van de sterrenbeelden in het Latijn of in uw eigen taal (hier dus Nederlands) moeten worden getoond, of met de officiële afkortingen van drie letters van de <acronym
>IAU</acronym
> (Internationale Astronomische Unie). </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary>
<secondary
>Het tabblad Kleuren</secondary
></indexterm>
<indexterm
><primary
>Kleurenschema's</primary>
<secondary
>Aanpassen</secondary
></indexterm>
In het tabblad <guilabel
>Kleuren</guilabel
> kunt u het kleurenschema instellen, en uw eigen kleurenschema's maken. Het tabblad is in twee panelen onderverdeeld: </para>
<para
>Het linkerpaneel bevat een lijst van alle schermonderdelen waarvan de kleur instelbaar is. Na het klikken op een ervan ziet u een kleurenselectievenster, waarin u de kleur kunt aanpassen. Onder deze lijst is het keuzeveld<guilabel
>Modus voor sterrenkleuren</guilabel
>. Standaard toont &kstars; de sterren met <link linkend="ai-colorandtemp"
>Realistische kleuren</link
>, die met hun spectraaltype overeenkomen. U kunt echter ook kiezen de sterren af te laten beelden als zwarte of rode stippen. Als u de realistische sterkleuren gebruikt kunt u ook het verzadigingsniveau van de sterkleuren instellen met het spinveld <guilabel
>Intensiteit van sterkleur</guilabel
>. </para>
<para
>Het rechterpaneel bevat een lijst van de gedefinieerde kleurenschema's. Er zijn vier vooringestelde schema's: de schema's <guilabel
>Standaardkleuren</guilabel
>, <guilabel
>Sterrenkaart</guilabel
>, met zwarte sterren op een witte achtergrond, <guilabel
>Nachtvisie</guilabel
>, met rode sterren op een zwarte achtergrond, waardoor de aanpassing van de ogen voor het zien in het donker beter wordt behouden, en <guilabel
>Maanloze nacht</guilabel
>, een meer realistisch donker thema. Bovendien kunt u de huidige kleurinstellingen opslaan als een eigen kleurenschema, door op de knop <guibutton
>Huidige kleuren opslaan</guibutton
> te drukken. U moet dan een naam voor het nieuwe kleurenschema invullen, en daarna zal uw schema in alle volgende sessies met &kstars; in de lijst voorkomen.Voor het verwijderen van een kleurenschema kiest u het eenvoudig in de lijst, en drukt u op de knop <guibutton
>Kleurenschema verwijderen</guibutton
>. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Venster &kstars; instellen</primary>
<secondary
>Het tabblad Gevorderd</secondary
></indexterm>
Het tabblad <guilabel
>Gevorderd</guilabel
> geeft u een nauwkeurige controle over het meer subtiele gedrag van &kstars;. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Atmosferische lichtbreking</primary
></indexterm
> Met het keuzevakje <guilabel
>Voor atmosferische lichtbreking corrigeren</guilabel
> kiest u of de hoogtes van objecten worden gecorrigeerd voor straalbreking door de dampkring. Omdat de dichtheid van de atmosfeer van boven naar beneden toeneemt, wordt het licht op weg naar het oog of de telescoop in toenemende mate naar beneden <quote
>afgebogen</quote
>, als het vanuit een andere richting dan het zenit vanuit de ruimte komt. Het effect is het grootst voor laagstaande hemelobjecten. Hierdoor worden zelfs de voorspelde opkomst- en ondergangstijden van objecten met enkele minuten beïnvloed! In feite staat de zon, als u die <quote
>ziet</quote
> ondergaan, reeds geheel onder de horizon, terwijl u de zon nog kunt zien als gevolg van de astronomische straalbreking. Let erop dat de correctie voor de astronomische straalbreking niet wordt toegepast bij gebruik van de <guilabel
>Equatoriale coördinaten</guilabel
>. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Animatie gebruiken bij verplaatsen</primary
></indexterm
> Met het keuzevakje <guilabel
>Animatie gebruiken bij verplaatsen</guilabel
> bepaalt u hoe het getoonde beeld verandert als de kijkrichting naar een andere positie in de kaart wordt verplaatst. Standaard zal het beeld langzaam naar de nieuwe positie draaien. Als u deze optie uitschakelt zal het beeld onmiddellijk naar de nieuwe positie worden verplaatst. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Objecten aan de hemel</primary>
<secondary
>Namen tonen</secondary>
<tertiary
>Automatisch</tertiary>
</indexterm>
Indien het keuzevakje <guilabel
>Naam van gecentreerd object tonen</guilabel
> is geselecteerd, wordt automatisch de naam getoond van een object dat wordt gevolgd. De naam wordt verwijderd als het object niet langer meer wordt gevolgd. Let erop dat u van elk object blijvend de naam kan laten tonen met behulp van het erbij horende <link linkend="popup-menu"
>contextmenu</link
>. </para
><para>
<indexterm
><primary
>Objecten aan de hemel</primary>
<secondary
>Verbergen</secondary
></indexterm>
Er zijn drie gelegenheden waarbij &kstars; de hemelkaart erg snel opnieuw moet kunnen tekenen: wanneer de kijkrichting naar een andere positie wordt verplaatst (en <guilabel
>Animatie gebruiken bij verplaatsen</guilabel
> is gekozen), wanneer de hemelkaart met de muis wordt gesleept, en bij grote veranderingen in de tijd. In deze gevallen moeten de posities van alle objecten zo snel mogelijk opnieuw worden berekend, wat een zware belasting kan zijn voor de <abbrev
>CPU</abbrev
> (de processor). Als de <abbrev
>CPU</abbrev
> dit niet aankan zal de beeldverandering traag of schokkerig verlopen. Om hier wat aan te doen zal &kstars; bepaalde objecten niet tonen tijdens deze situaties waarin snelle beeldveranderingen plaats vinden, als het keuzevakje <guilabel
>Objecten verbergen tijdens het verplaatsen</guilabel
> is geselecteerd. De tijdstap waarboven objecten zullen worden verborgen wordt ingesteld met het tijdstap-spinveld <guilabel
>Verbergen als de tijdsduur groter is dan:</guilabel
>. U kunt opgeven welke objecten verborgen moeten worden in het vak <guilabel
>Verborgen objecten instellen</guilabel
>. </para>
</sect1>

<sect1 id="customize">
<title
>Het beeld instellen</title>

<para
>Er zijn verschillende manieren om het beeld naar uw smaak in te stellen.</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para>
<indexterm
><primary
>Kleurenschema's</primary
><secondary
>Selecteren</secondary
></indexterm>
Selecteer een ander kleurenschema in het menu <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Kleurenschema's</guimenuitem
> </menuchoice
>. Er zijn vier voorgedefinieerde kleurenschema's, en u kunt die van u zelf definiëren in het venster <link linkend="config"
><guilabel
>&kstars; instellen</guilabel
></link
>. </para
></listitem>
<listitem
><para>
<indexterm
><primary
>Werkbalken</primary>
<secondary
>Aanpassen</secondary
></indexterm>
Aan/uitzetten van de werkbalken gebeurt in het menu <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Werkbalken</guimenuitem
></menuchoice
>. Zoals de meeste werkbalken in KDE kunnen ze naar een andere plaats worden gesleept en aan een vensterrand worden geplakt, of zelfs helemaal los worden gemaakt van het venster. </para
></listitem>
<listitem
><para>
<indexterm
><primary
>Informatievakken</primary
><secondary
>Aanpassen</secondary
></indexterm>
<indexterm
><primary
>Informatievakken</primary
><secondary
>Oprollen</secondary
></indexterm>
Aan/uitzetten van de informatievakken gebeurt in het menu <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Informatievakken</guimenuitem
> </menuchoice
>. Bovendien kunt u de drie informatievakken met de muis manipuleren. Elk vak bevat enkele regels met extra gegevens, die standaard verborgen zijn. U kunt het zichtbaar maken van deze regels aan/uitzetten door op een informatievak te dubbelklikken om het als het ware <quote
>op of af te rollen</quote
> als een rolgordijn. U kunt een informatievak ook verplaatsen door het met de muis te slepen. Wanneer een vak een vensterrand raakt blijft het eraan <quote
>plakken</quote
> wanneer de grootte van het venster wordt veranderd. </para
></listitem>
<listitem>
<para>
<indexterm
><primary
>Symbolen voor het gezichtsveld</primary
><secondary
>Beschrijving</secondary
></indexterm>
Kies een <quote
>GV- Symbool</quote
> in het menu <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>GV-symbolen</guimenuitem
> </menuchoice
>. <firstterm
>GV</firstterm
> is een afkorting van <quote
>gezichtsveld</quote
>. Een GV-symbool wordt in het midden van het scherm getekend om de kijkrichting aan te geven. Verschillende symbolen horen bij verschillende hoekafmetingen, u kunt het symbool gebruiken om te zien wat u in een bepaalde telescoop zou zien. Als u bijvoorbeeld het GV-symbool voor de <quote
>7x35 verrekijker</quote
> kiest, wordt er in de sterrenkaart een cirkel getekend met een middellijn van 9,2 graden, wat het gezichtsveld is van een 7x35 verrekijker. </para>
<para>
<indexterm
><primary
>Symbolen voor het gezichtsveld</primary
><secondary
>Aanpassen</secondary
></indexterm>
U kunt uw eigen GV-symbolen maken (of de bestaande veranderen) met <guimenuitem
>GV-symbolen bewerken...</guimenuitem
> die de GV-bewerker start: </para>
<screenshot>
<screeninfo
>Bewerker voor GV-symbolen</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="fovdialog.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Bewerker voor GV-symbolen</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para
>De lijst met GV-symbolen wordt links getoond. Rechts zijn de knoppen voor het toevoegen van een nieuw symbool, het wijzigen van de eigenschappen van een geselecteerd symbool, en het uit de lijst verwijderen van een geselecteerd symbool. Merk op dat u zelfs de vier voorgedefinieerde symbolen kunt veranderen en verwijderen (als u alle symbolen verwijdert worden de vier voorgedefinieerde symbolen weer hersteld bij de volgende keer dat &kstars; wordt gestart). Onder deze drie knoppen ziet u hoe het in de lijst geselecteerde symbool er uit ziet. Als u op <guibutton
>Nieuw...</guibutton
> of <guibutton
>Bewerken...</guibutton
> klikt wordt het venster <guilabel
>Nieuw GV-symbool</guilabel
> geopend: </para>

<screenshot>
<screeninfo
>Nieuw gezichtsveldsymbool</screeninfo>
<mediaobject>
  <imageobject>
    <imagedata fileref="newfov.png" format="PNG"/>
  </imageobject>
  <textobject>
    <phrase
>Nieuw GV-symbool</phrase>
  </textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para>
<indexterm
><primary
>Symbolen voor het gezichtsveld</primary
><secondary
>Nieuwe GV-aanwijzer</secondary
></indexterm>
In dit venster kunt u de eigenschappen van een GV-symbool veranderen: naam, grootte, vorm en kleur. De hoekgrootte van het symbool kan of direct worden ingevoerd in het invulvak <guilabel
>Gezichtsveld</guilabel
>, of u kunt de tabbladen Oculair/Camera gebruiken om het gezichtsveld te berekenen, uitgaande van uw telescoop/oculair- of telescoop/camera-combinatie. De vier beschikbare vormen zijn: cirkel, vierkant, draadkruis en roos (schietschijf). Na het opgeven van alle vier parameters klikt u op <guibutton
>OK</guibutton
>, waarna het nieuwe symbool zal verschijnen in de lijst van gedefinieerde symbolen. U kunt het ook vinden in het menu <guimenu
>Instellingen</guimenu
> | <guisubmenu
>GV-symbolen</guisubmenu
>. </para>
</listitem>
</itemizedlist>

</sect1>

</chapter>