summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/tde-i18n-nl/docs/kdeedu/kstars/retrograde.docbook
blob: c34f575a9832f5543d9473271c7128a4e7165a05 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
<sect1 id="ai-retrograde">
<sect1info>
<author
><firstname
>John</firstname
> <surname
>Cirillo</surname
> </author>
</sect1info>
<title
>Teruglopende beweging</title>
<indexterm
><primary
>Teruglopende beweging</primary>
</indexterm>

<para
><firstterm
>Teruglopende beweging</firstterm
> (ook wel retrograde beweging genoemd) is de schijnbare omkering van de normale bewegingsrichting van planeten, tegen de achtergrond van de sterren. </para
><para
>Als we de hemel waarnemen, dan zien we de sterren bewegen van oost naar west (zoals de zon (ook een ster) dit overdag doet). De sterren hebben een vaste positie ten opzichte van elkaar. Tussen de sterren zien we ook de planeten, die meebewegen met de sterren, maar ten opzichte daarvan geen vaste positie hebben, en in het algemeen tegen de sterrenachtergrond van west naar oost lijken te bewegen (zoals ook de maan dat doet, en de zon, maar dat laatste is moeilijker om te zien). Maar soms keert de schijnbare beweging van een planeet om, en heeft de planeet een teruglopende beweging ten opzichte van de sterren. </para
><para
>Bij teruglopende beweging denkt men in de eerste plaats aan de buitenplaneten, dat zijn de planeten die zich verder van de zon bevinden dan de aarde (Mars, Jupiter, Saturnus, ...). Door die planeten nacht na nacht te volgen ziet men dat die zich over het algemeen tussen de sterren bewegen van west naar oost, maar soms, in de weken dat een planeet omstreeks middernacht door de meridiaan gaat, merkt men op dat die beweging stopt, en zelfs omkeert. Na verloop van tijd stopt de teruglopende beweging weer, en gaat de planeet weer in de normale richting, tussen de sterren. De teruglopende beweging wordt veroorzaakt doordat we zelf ons op een bewegende aarde bevinden, die sneller rondgaat dan de buitenplaneten. Als we een buitenplaneet inhalen, laten we die achter ons, en beweegt die planeet zich schijnbaar naar achteren, en dus in de andere richting: teruglopend. Dit gebeurt als de zon, de aarde en de buitenplaneet ongeveer op een lijn staan: de planeet gaat tegen middernacht door de locale meridiaan. </para
><para
>De teruglopende beweging van planeten stelde de oude Griekse astronomen voor een groot raadsel. Daarom, en vooral vanwege het feit dat de planeten geen vaste plaats onder de sterren hebben, noemden zij deze hemellichamen <quote
>planeten</quote
> dat <quote
>zwervers</quote
> betekent. </para>
</sect1>