path: root/tde-i18n-nl/docs/tdebase/userguide/about-desktop.docbook

<chapter id="all-about-your-desktop">
<title>Alles over uw bureaublad</title>

<epigraph>
<attribution>Roodkapje</attribution>
<para>Oma, wat heeft u grote ogen!</para>
</epigraph>

<epigraph>
<attribution>De wolf</attribution>
<para>Dat is om je beter te kunnen zien!</para>
</epigraph>

<para>Hoe meer u ziet, hoe efficiënter u uw desktop kunt gebruiken. &kde; geeft u de mogelijkheid om uw desktop in te stellen zoals u dat wilt en helpt u zo om productiever en sneller te werken. Het geeft u zelfs de mogelijkheid om te worden gewaarschuwd als een wolf probeert u op te eten, of (als u een grootje bent) om te worden gewaarschuwd als Roodkapje op weg is om u iets lekkers te brengen. Dat nu noemen wij service. </para>

<sect1 id="the-autostart-folder">
<title>Zelfstartende toepassingen</title>

<para>De eigen &kde;-programma's en vele toepassingen die door derden zijn gemaakt, en die nog open zijn aan het einde van een sessie, bewaren hun toestand, en zullen bij het opnieuw inloggen weer verschijnen. Maar er zijn programma's waarbij dat niet het geval is (zoals sommige versies van &Netscape;). Voor deze programma's kunt u de map <filename>Autostart</filename> gebruiken.</para>

<para>Om programma's te laten starten als &kde; wordt gestart, moet u het volgende doen:</para>

<procedure>
<step>
<para>Open de map <filename>Autostart</filename>. Standaard is dit de map <filename class="directory">$<envar>HOME</envar>/.trinity/Autostart</filename></para>
</step>
<step>
<para>Open een &konqueror;-venster en blader naar het programma dat u wilt toevoegen. Als u niet weet hoe u dit moet doen, dit staat beschreven in <xref linkend="the-filemanager-screen"/>.</para>
</step>
<step>
<para>Vanuit het venster van &konqueror; sleept u het gewenste programma naar de map <filename class="directory">Autostart</filename> en zet u het daar neer. Als u erom wordt gevraagd kiest u <guimenuitem>Hierheen verbinden</guimenuitem> (is "Link") om een symbolische link te maken in plaats van een volledige kopie, omdat dit heel wat ruimte op de harde schijf uitspaart.</para>
</step>
<step>
<para>Herhaal bovenstaande stappen voor elk programma dat u samen met &kde; wilt laten starten. Onthoud dat u de eigen programma's van &kde; niet hoeft toe te voegen, u laat ze gewoon open staan bij het uitloggen. Zij zullen dan in dezelfde staat hersteld worden wanneer u weer inlogt in &kde;.</para>
</step>
<step>
<para>Herstart &kde; als u wilt zien hoe de autostartfunctie werkt.</para>
</step>
</procedure>

<para>Uw programma's moeten automatisch zijn gestart bij de herstart van &kde;.</para>

<para>Maar vergeet niet dat u de map Autostart slechts voor enkele applicaties nodig hebt. Het Sessiebeheer werkt voor nagenoeg alle eigen &kde;-applicaties, en voor vele andere, en u die kunt gewoon open laten bij het uitloggen. Zij starten dan precies zo op als ze waren als u weer inlogt. U kunt een venster in &konqueror; open laten met uw favoriete website, &kmail; met uw postvak in, en &kate; met een handvol bestanden geopend, uitloggen, weer inloggen, en u zult uw bureaublad precies zo aantreffen als die was.</para>

</sect1>

<sect1 id="adding-programs">
<title>Het toevoegen van programma's, en pictogrammen voor programma's, aan uw &kmenu; en paneel.</title>

<para>Het &kmenu; en de &kicker; zijn niet beperkt tot de instellingen die u direct na de installatie van &kde; aantreft. Het paneel van &kde; is bedoeld om te worden uitgebreid, en er zijn twee manieren om dit te doen: nieuwe programma's toevoegen, en het toevoegen van pictogrammen.</para>

<sect2 id="menu-items-add">
<title>Het toevoegen van menu-ingangen</title>

<para>In het &kde;-menu zijn van meet af aan veel applicaties te vinden. Afhankelijk van uw besturingssysteem en distributie kunnen hierbij vele applicaties zijn die niet van &kde; zelf zijn. &kde; heeft ook een applicatie die op uw harde schijf naar meer applicaties zoekt, en die voor u aan het menu toevoegt. Probeer <keycombo action="simul">&Alt;<keycap>F2</keycap></keycombo> en voer in <userinput>kappfinder</userinput> om te zien hoe dit werkt. De werking van &mdash; is erg eenvoudig.</para>

<para>&kappfinder; werkt goed genoeg, maar niet alle aanwezige applicaties zijn bekend. En misschien wilt u gewoon niet al die applicaties in uw menu hebben, en wilt u alleen maar een enkel programma toevoegen.</para>

<para>Om uw favoriete programma's aan het &kde;-menu toe te voegen, gebruikt u de <application>KDE Menubewerker</application>. Die start u op door in het &kmenu; <menuchoice><guimenuitem>Instellingen</guimenuitem> <guimenuitem>Menubewerker</guimenuitem></menuchoice> te kiezen.</para>

<para>U ziet dan een venster met het bestaande &kmenu; aan de linkerkant, en rechts een leeg dialoogvenster</para>

<para>Als voorbeeld zullen we <application>Gimp</application> toevoegen aan het submenu <guisubmenu>Graphics</guisubmenu>. Als u daar al een ingang hebt voor <guimenuitem>Gimp</guimenuitem> en er niet nog een aan wilt toevoegen, kunt u toch met dit voorbeeld verder gaan, u moet dan echter niet op <guibutton>Toepassen</guibutton> klikken als u klaar bent.</para>

<procedure>
<step><para>Ga in de boomstructuur links naar <guisubmenu>Graphics</guisubmenu>.</para></step>
<step>
<para>Klik er eenmaal op met de <mousebutton>linker</mousebutton> muisknop om de menu-ingang uit te klappen.</para>
</step>
<step>
<para>Klik op het pictogram <guiicon>Nieuw item</guiicon> in de taakbalk of kies <menuchoice><guimenu>Bestand</guimenu><guimenuitem>Nieuw item</guimenuitem></menuchoice> in de menubalk.</para>
</step>
<step>
<para>In het dialoogvenster dat u nu ziet, voert u de gewenste naam in van de nieuwe menu-ingang. In dit voorbeeld voert u <userinput>Gimp</userinput> in.</para><para>Daarna drukt u in het dialoogvenster op <guibutton>OK</guibutton>. </para>
</step>
<step>
<para>Klik op de nieuw gemaakte menu-ingang <guimenuitem>Gimp</guimenuitem> in het submenu <guisubmenu>Graphics</guisubmenu>. Het dialoogvenster voor het invoeren van het menu zal nu leeg zijn, op de naam na die u reeds gaf.</para>
</step>
<step>
<para>Vul een optioneel <guilabel>Commentaar</guilabel> in. Misschien wilt u hier bijvoorbeeld <userinput>Een programma voor het bewerken van afbeeldingen</userinput> invullen. Tekst die hier wordt ingevuld zult u kunnen zien in een tekstballon in &kmenu;.</para>
</step>
<step>
<para>Vul in het vak met de naam <guilabel>Commando</guilabel> het commando in waarmee u op een commandoregel de applicatie wilt openen. In dit voorbeeld is dit <command>gimp</command>. U kunt optionele opdrachtparameters invullen als u dat wilt. U kunt zo een menu-ingang maken waarmee altijd een bepaald document of afbeelding wordt geopend, bijvoorbeeld. Kijk in de documentatie van de applicatie als u meer wilt weten over parameters op de commandoregel.</para>
</step>
<step>
<para>Als u wilt dat de applicatie altijd vanuit een bepaalde map werkt (bijvoorbeeld als de <application>Gimp</application> de dialoog <guilabel>Laad afbeelding</guilabel> op een bepaalde plaats moet beginnen) voert u het pad daarvan in het vak <guilabel>Werkpad</guilabel> in. Dit is optioneel.</para>
</step>
<step>
<para>Als u het standaardpictogram <quote>onbekend</quote>wilt veranderen klikt u op het <guiicon>pictogram</guiicon> rechts van de dialoog om een pictogram te kiezen.</para>
</step>
<step>
<para>Sommige applicaties moeten <guilabel>In terminal uitvoeren</guilabel> (bijvoorbeeld <application>Pine</application>). In dat geval moet u een kruisje plaatsen in het juiste keuzevakje.</para>
</step>
<step>
<para>Als u uw applicatie als een andere gebruiker wilt draaien, zet dan een kruisje in het keuzevakje <guilabel>Als andere gebruiker uitvoeren</guilabel>, en vul de andere gebruikersnaam in het tekstvak in.</para>
</step>
<step>
<para>Als u tevreden bent met uw instellingen drukt u op <guibutton>Toepassen</guibutton>. Als u opnieuw wilt beginnen drukt u op <guibutton>Resetten</guibutton>.</para>
</step>
</procedure>

<para>En dat is alles. U hebt nu een nieuwe menu-ingang.</para>

</sect2>

<sect2 id="icons-add">
<title>Pictogrammen</title>

<para>Hoewel het met &kde; veel gemakkelijker werken is dan met de gemiddelde vensterbeheerder in &UNIX;, wenst iedereen een programma met een enkele klik te kunnen opstarten. Straks zult u leren hoe u koppelingen en bestanden op uw bureaublad plaatst, maar ook dit heeft enkele nadelen: soms zijn al uw bureaubladen vol met vensters, en kunt u niet meer bij uw pictogrammen komen zonder alle vensters er boven te minimaliseren. Voor veel gebruikte programma's kunt u dit probleem kleiner maken en de toegang tot de programma's versnellen door het plaatsen van pictogrammen in het paneel.</para>

<para>Om een pictogram in het &kicker;-paneel te plaatsen, zijn er twee methoden: Slepen en neerzetten, of via een menu. </para>

<procedure>
<title>Het toevoegen van een pictogram met behulp van het menu</title>
<step><para>Klik op het &ticon; en kies <menuchoice><guisubmenu>Paneelmenu</guisubmenu> <guisubmenu>Toevoegen</guisubmenu><guimenuitem>Toepassingknop</guimenuitem> </menuchoice>.</para></step>
<step><para>U zult weer het bovenste niveau van het &kmenu; zien. Zoek in het menu de ingang waarvan u het pictogram wilt toevoegen, zoals <guimenuitem>Persoonlijke map</guimenuitem>  of &konqueror;. Klik hierop.</para>
</step>
</procedure>

<para>In het paneel verschijnt een nieuw pictogram. Als u hierop klikt start het programma.</para>

<para>Het toevoegen van een pictogram met slepen en neerzetten is zelfs nog eenvoudiger - sleept u maar welk pictogram dan ook vanuit uw bureaublad, of venster van &konqueror; naar een lege plek in het paneel.</para>

<para>Wat er precies gebeurt als u iets naar het paneel sleept hangt ervan af wat het is:</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Als u een map sleept...</term> <listitem><para>U krijgt een menu te zien waarin u <guimenuitem>Toevoegen als bestandbeheerder-URL</guimenuitem> of <guimenuitem>Toevoegen als QuickBrowser</guimenuitem> kunt kiezen. Bij de eerste keus krijgt u een pictogram waarmee u een venster in &konqueror; opent, terwijl de tweede de inhoud van het map als contextmenu toont. </para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term>Als u een pictogram vanaf uw bureaublad sleept...</term>
<listitem><para>Wordt het naar het paneel gekopieerd.</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term>Als u een document sleept...</term>
<listitem><para>Komt er een koppeling (link) in het paneel, het origineel blijft op zijn plaats. Als u hierop klikt wordt het document in de standaard applicatie geopend.</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>In elk geval, als u het pictogram wilt verplaatsen, klikt u erop met de &RMB; en kiest u <guimenuitem>Verplaatsen<replaceable>Naam knop</replaceable></guimenuitem>. Verplaats het pictogram naar de gewenste plaats en druk op de &LMB;. Als u het pictogram wilt verwijderen klikt u erop met de &RMB; en kiest u <guimenuitem>Verwijderen<replaceable>Naam knop</replaceable></guimenuitem>.</para>

</sect2>
</sect1>

<sect1 id="creating-new-files-on-your-desktop">
<title>Het plaatsen van nieuwe bestanden op uw bureaublad</title>

<para>Het kan efficiënt zijn op uw bureaublad te werken. Elke keer dat u &kde; start kunt u daar alle bestanden, mappen en &URL;'s zien die u veel gebruikt.</para>

<para>Er zijn twee manieren waarop u bestanden op uw bureaublad kunt plaatsen en bewerken. In elke toepassing kunt u opgeven dat u uw werk in de submap van het bureaublad in uw persoonlijke map wilt opslaan. Bijvoorbeeld, mijn eigen persoonlijke map is <filename class="directory">/home/goofy</filename>, dus de map van mijn bureaublad is <filename class="directory">/home/goofy/Desktop</filename>. Alles wat daarin wordt opgeslagen verschijnt op het bureaublad (Engels: desktop).</para>

<para>Als u bestaande bestanden naar uw bureaublad wilt verplaatsen is het het beste om dit te doen met &konqueror;. Open een venster in het bestandsbeheer en sleep de bestanden die u nodig hebt naar uw bureaublad. U kunt ervoor kiezen ze te kopiëren als u uw bestanden op het bureaublad wilt bewaren, of u kunt symbolische "links" (dat zijn koppelingen) naar de werkelijke bestanden maken. Alles dat u in de ge"link"te bestanden verandert zal automatisch ook in de originele bestanden worden veranderd. Voor meer informatie over slepen en neerzetten zie het hoofdstuk <link linkend="moving-files-with-drag-and-drop">Verplaatsen bestanden met slepen &amp; neerzetten</link>.</para>

</sect1>

<sect1 id="desktop-links">
<title>Het plaatsen van koppelingen ("links") op uw bureaublad</title>

<para>Het plaatsen van bestanden op uw bureaublad kan het pad dat u steeds moet invoeren korter maken. Het is echter soms wel zo aardig als u &kedit; kunt opstarten en dat daarin dan een bestand dat u vaak bewerkt reeds is geopend. En hoe vaak voelde u zich niet gefrustreerd als u door eindeloze lijsten met bladwijzers moest bladeren om een webpagina te vinden waar u vaak naar toe gaat? Zou het niet leuk zijn als alles wat nodig is om naar die site te gaan automatisch zou gebeuren na een enkele klik op een pictogram?</para>
<!-- 
<sect2 id="using-mimetype">
<title>Using Templates</title>

<para>Templates provide a convenient mechanism for performing tasks
such as those outlined above.  Templates can also be used to associate
particular file extensions with a specific application.  When a file
ending in a known extension is double-clicked, the application
associated with that extension is automatically started.  In short,
<emphasis>templates</emphasis> help you get the most out of
&kde;.</para>

<para>Example: You want to put an icon for visiting the &kde; web site
on your desktop.</para>

<procedure>
<step><para><mousebutton>Right</mousebutton> click on an empty space
in the desktop.</para></step> <step><para>Choose
<menuchoice><guisubmenu>Create
New</guisubmenu><guisubmenu>File</guisubmenu><guimenuitem>Link to
Location (URL)</guimenuitem></menuchoice> from the context
menu.</para></step> <step><para>A dialog box will open where you can
type in the address you are making a shortcut to.</para></step>
<step><para>A new icon will be created on your desktop.</para></step>
</procedure>

<para>Your new Internet shortcut can be customized like any other
shortcut icon.  <mousebutton>Right</mousebutton> click on the icon and
choose <guimenuitem>Properties</guimenuitem>, and you can change the
icon, or the name of the shortcut as you wish.</para>

</sect2>
-->

<sect2>
<title>Het gebruik van &MIME;-typen en bestandsassociaties</title>

<para>&MIME;-typen zijn een erg krachtig hulpmiddel. Door er gebruik van te maken kunt u heel eenvoudig uw systeem zo aanpassen dat het klikken op een bestand van een bepaald type de applicatie start die met dat bestandstype is geassocieerd. Bijvoorbeeld, u kunt instellen dat met alle <literal role="extension">.mod</literal>-bestanden ook &noatun; wordt gestart, dat <literal role="extension">.html</literal>-bestanden worden getoond in een &konqueror;-venster, en dat een <filename>core</filename>-bestand wordt getoond in &khexedit;, gewoon door op het <filename>core</filename>-bestand te klikken.</para>

<warning>
<para>Hoewel &MIME;-typen een erg krachtig hulpmiddel zijn, zijn er wel gevaren aan verbonden. Door ermee te spelen als systeembeheerder (<systemitem class="username">root</systemitem>) kunt u het &kde;-systeem zo ernstig beschadigen dat u het niet meer opnieuw kunt starten! In dit voorbeeld zult u uw <emphasis>persoonlijke</emphasis> &MIME;-stijl maken, die alleen voor u van belang is. Andere gebruikers zullen de effecten ervan alleen merken als u het verplaatst naar of kopieert in <filename class="directory">$<envar>TDEDIR</envar>/share/mimelnk</filename>.</para>
</warning>

<para>Om een bepaald bestandstype aan een bepaalde applicatie te koppelen:</para>

<procedure>

<step><para>Verzeker u ervan dat de applicatie die u aan dit bestandstype wilt koppelen in het &kmenu; voorkomt.</para></step>

<step><para>Zoek of maak een bestand met de gewenste extensie in &konqueror;.</para></step>

<step><para><mousebutton>Rechts</mousebutton>-klik op het bestand en kies<guimenuitem>Eigenschappen</guimenuitem> in het contextmenu en druk dan op de kleine knop met een pictogram naast het <guilabel>Type</guilabel>waardoor u het eigenschappendialoogvenster krijgt. Of, kies<menuchoice><guimenu>Bewerken</guimenu> <guimenuitem>Bestandstype bewerken...</guimenuitem></menuchoice> in de menubalk van &konqueror;.</para></step>

<step><para>Voeg bestandsmaskers toe voor de applicatie door op de knop <guibutton>Toevoegen</guibutton> te klikken, en het gewenste bestandspatroon in te voeren. Onthoud dat &UNIX; verschil maakt tussen hoofd- en kleine letters, dus het kan nodig zijn om verschillende variaties op te geven - voor <userinput>*.mp3</userinput> kan het nodig zijn om ook <userinput>*.MP3</userinput> op te geven als masker. Geef op deze manier zoveel maskers op als u wilt.</para></step>

<step><para>Voeg een beschrijving toe als u dit wilt. Dit is optioneel.</para></step>

<step><para>Klik in het gedeelte met de naam <guilabel>Lijst van geprefereerde applicaties</guilabel> op de knop <guibutton>Toevoegen</guibutton>. Een kleine kopie van het &kmenu; wordt geopend waarin u de applicatie kunt kiezen waarmee bestanden van dit type moeten worden geopend.</para></step>

<step><para>Het is soms nodig dat een bestandstype met een andere applicatie moet worden geopend. Bijvoorbeeld houdt u ervan om &kate; te gebruiken om tekstbestanden te openen om ze te bewerken., en &kedit; voor tekstbestanden die u alleen maar even snel wilt inkijken. U kunt op dezelfde manier als in de laatste stap meer applicaties toevoegen, en u kunt de voorkeursvolgorde veranderen met de knoppen <guibutton>Omhoog</guibutton> en <guibutton>Omlaag</guibutton>.</para></step>

<step><para>Als u met uw keuzes tevreden bent kunt u op de knop <guibutton>Toepassen</guibutton> klikken om uw wijzigingen te bewaren zonder het dialoogvenster te verlaten. Hierdoor heeft u de gelegenheid om in het &konqueror;-venster uit te proberen of uw bestandsassociatie wel klopt. U kunt de knop <guibutton>OK</guibutton> kiezen om uw wijzigingen op te slaan en het dialoogvenster af te sluiten, of de knop <guibutton>Annuleren</guibutton> als u van gedachten bent veranderd, en alleen maar het dialoogvenster wilt sluiten.</para></step>
</procedure>
  
<para>Probeer in ieder geval of het goede programma wordt opgestart als op u een bestand van een bepaald type klikt.</para>

<note>
<para>&MIME;-typen zijn een manier om de inhoud van bestanden te beschrijven. U bent misschien gewend dat daarvoor extensies worden gebruikt, en misschien weet u ook dat in &UNIX; de bestandsextensie vaak weinig te maken heeft met de inhoud van een bestand. Aan de andere kant kan die extensie erg belangrijk zijn - bijvoorbeeld zullen sommige implementaties (uitvoeringen) van  <command>gunzip</command> niet werken met bestanden zonder de extensie <literal role="extension">.gz</literal>. </para>

<para>&MIME;-typen maken van nature gebruik van patronen van bestandsnamen, maar niet noodzakelijk van de extensies - u kunt elk gewenst patroon voor de bestandsnamen opgeven. Bijvoorbeeld, als u altijd bestanden met betrekking tot een bepaalde klant wilt openen met &kate; en u gewoonlijk die bestandsnamen laat beginnen met de naam van de klant, zodat zij op een logische wijze in het venster van &konqueror; bij elkaar staan, dan kunt u een patroon voor de bestandsnamen instellen die overeenkomt met <literal>^<replaceable>klantnaam</replaceable>*</literal>. Op deze manier zullen alle bestanden waarvan de naam begint met <replaceable>klantnaam</replaceable> (het karakter <literal>^</literal> betekent <quote>begint met...</quote>) worden geopend met de applicatie van uw keuze. </para>
</note>
</sect2>

</sect1>

<sect1 id="using-the-trashcan">
<title>Het gebruik van de prullenbak</title>

<para>Normaal kan in &UNIX; het wissen van een bestand niet ongedaan worden gemaakt. In &kde; echter kunt u <guimenuitem>Naar prullenbak verplaatsen</guimenuitem> kiezen in plaats van <guimenuitem>Verwijderen</guimenuitem>. Het bestand komt hierdoor in de map <filename class="directory">Prullenbak</filename>, dat standaard met een pictogram bereikbaar is op uw bureaublad. In de map <filename class="directory">Prullenbak</filename> kunt u altijd de gewiste bestanden weer terug halen. Denkt u eraan de prullenbak regelmatig te legen door erop rechts te klikken, en daarna <guimenuitem>Prullenbak legen</guimenuitem> te kiezen, anders loopt u kans op ruimtegebrek op de harde schijf, omdat de bestanden er nog steeds ruimte op innemen. Let u er echter wel op dat zodra u de <filename>Prullenbak</filename>heeft geleegd, de bestanden voorgoed verloren zijn.</para>

</sect1>
</chapter>
<!--
Local Variables:
mode: sgml
sgml-omittag:nil
sgml-shorttag:t
sgml-namecase-general:t
sgml-general-insert-case:lower
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-always-quote-attributes:t
sgml-indent-step:0
sgml-indent-data:nil
sgml-parent-document:("index.docbook" "book" "chapter")
End:
-->