path: root/tde-i18n-nl/docs/tdegames/kenolaba/index.docbook

<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE book PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN" "dtd/kdex.dtd" [
  <!ENTITY kappname "&kenolaba;">
  <!ENTITY package "tdegames">
  <!ENTITY % Dutch "INCLUDE">
  <!ENTITY % addindex "IGNORE">
]>

<book lang="&language;">
<bookinfo>
<title
>Het handboek van &kenolaba;</title>

<authorgroup>
<author
>&Josef.Weidendorfer; </author>

<author
>&Philip.Rodrigues; &Philip.Rodrigues.mail; </author>

<othercredit role="reviewer"
>&Lauri.Watts; &Lauri.Watts.mail; </othercredit>

&Niels.Reedijk; 

</authorgroup>

<date
>2003-09-18</date>
<releaseinfo
>1.06b</releaseinfo>

<copyright>
<year
>2001</year>
<holder
>Philip Rodrigues</holder>
</copyright>

<legalnotice
>&FDLNotice;</legalnotice>

<abstract
><para
>&kenolaba; is een eenvoudig strategisch bordspel dat wordt gespeeld met twee spelers.</para
> </abstract>


<keywordset>
<keyword
>KDE</keyword>
<keyword
>spel</keyword>
<keyword
>kenolaba</keyword>
<keyword
>linux</keyword>
</keywordset>
</bookinfo>

<chapter id="introduction">
<title
>Inleiding</title>

<para
>&kenolaba; is eenvoudig strategisch bordspel dat wordt gespeeld door twee spelers. De speelstukken zijn geel voor de ene speler en rood voor de andere speler. Het doel van het spel is om 6 stukken van de tegenstander van het bord duwen.</para>

<para
>Het oorspronkelijke programma is ontwikkeld in 1993 voor DOS en puur Xlib. Voor &kde; is het programma herschreven.</para>

<note
><para
>Als u het bordspel Abalone kent, dan zult u dit programma zeker waarderen. Dit programma is geïnspireerd door dat spel. Abalone is een handelsmerk van Abalone SA, Frankrijk.</para
></note>

</chapter>

<chapter id="rules-of-the-game">
<title
>Spelregels</title>

<para
>Rood begint altijd met zetten.</para>

<para
>Er zijn twee soorten zetten toegestaan:</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term
>Normaal</term>
<listitem
><para
>Een, twee of drie van uw stukken op een rij kunnen één plaats worden gezet in zes richtingen. Zijwaartse zetten zijn ook toegestaan.</para>

<para
>Druk met de &LMB; op het eerste stuk dat u wilt verzetten. Dit stuk wordt dan geaccentueerd. Sleep nu met de muisaanwijzer in de gewenste richting. Als de zet geldig is, dan zal de cursor veranderen in een pijl in die richting en alle stukken die zullen worden verzet worden geaccentueerd. Als u deze zet wilt uitvoeren, laat dan de muisknop los.</para>

<para
>Zijwaartse zetten worden op een andere wijze gedaan: voor twee stukken, klik tussen beide in en sleep, voor drie stukken, klik met de &MMB; op het middelste stuk. Als een zijwaartse zet mogelijk is worden de stukken geaccentueerd. Anders wordt alleen het middelste stuk geaccentueerd en kunt u een normale zet doen. </para>

</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
>Duwen</term>

<listitem
><para
>U kunt maximaal twee stukken van uw tegenstander voor uw eigen stukken wegduwen. Uw aantal stukken dient dan groter te zijn dan het aantal stukken dat u wilt duwen. Dat betekent dus dat u met drie stukken een of twee stukken van de tegenstander weg kunt duwen en met twee stukken een stuk wegduwen.</para>
        
<para
>Speciale duwzetten zijn diegene die een stuk van de tegenstander van het bord duwen. Als u zes stukken van uw tegenstander van het veld hebt geduwd hebt u gewonnen. </para>

</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para
>Als u voorgaande in het echt wilt aanschouwen, dan kunt u de computer tegen zichzelf laten spelen. Nadat u &kenolaba; hebt gestart, selecteer menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guisubmenu
>Computer speelt</guisubmenu
><guimenuitem
>Beide</guimenuitem
></menuchoice
> en start een nieuw spel. </para>

</chapter>

<chapter id="network-play">
<title
>Netwerkspel</title>
<sect1 id="general-network-play">
<title
>Algemeen netwerkspel</title>

<para
>U kunt &kenolaba; ook over een netwerk spelen. U kunt met zijn tweeën tegen elkaar op twee verschillende computers spelen, of een ander het spel van een ander &kenolaba; laten observeren. Om de netwerkfunctionaliteit van &kenolaba; te kunnen gebruiken dient u &kenolaba; in de netwerkstand te zetten. Selecteer hiervoor menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
><guimenuitem
>Netwerkspel</guimenuitem
></menuchoice
>.</para>


<para
>Alle draaiende &kenolaba;-programma's in netwerkmodus sturen elkaar de gewijzigde posities.</para>

<para
>Om de posities te kunnen uitwisselen dienen de &kenolaba;-programma's elkander te kunnen vinden. Als ze op dezelfde computer draaien is er verder niets nodig (behalve dan de netwerkmodus aanzetten). Als ze op verschillende computers draaien dient u de andere computer op te geven vanaf de commandoprompt met het argument <option
>-h</option
>:</para>

<screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
> <option
>-h</option
> <parameter
><replaceable
>Hostnaam</replaceable
></parameter
></userinput
></screen>

<note
><para
>Voor ingewijden: &kenolaba;, wanneer in netwerkmodus, luistert op een <acronym
>TCP</acronym
>-poort naar positiewijzigingscommando's van andere &kenolaba;-programma's. U kunt het poortnummer opgeven met het argument <option
>-p</option
>. Dit is noodzakelijk als u twee verschillende &kenolaba;-netwerkspellen wilt spelen.</para
></note>

<sect2 id="network-examples">
<title
>Voorbeelden</title>

<itemizedlist>
<listitem>
<para
>Chris op <systemitem class="systemname"
>computer-1</systemitem
> en Marie op <systemitem class="systemname"
>computer-2</systemitem
> willen tegen elkaar spelen: Marie start gewoon &kenolaba;, zet menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guisubmenu
>Computer speelt</guisubmenu
></menuchoice
> op <guimenuitem
>Geen</guimenuitem
>, en zet het programma in de netwerkmodus. Chris start &kenolaba; vanaf de commandoprompt met het commando <screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
><option
>-h</option
><parameter
><replaceable
>computer-2</replaceable
></parameter
></userinput
></screen
> en doet dan het zelfde als Marie. Nu begint een van beiden te spelen door een rode zet uit te voeren. Telkens als de positie in een programma is gewijzigd wordt dit ook in het andere programma veranderd.</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Jan wil het spel observeren: hij doet hetzelfde als Chris, maar voert zelf geen zetten uit.</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Er zullen twee verschillende &kenolaba;-netwerkspellen op de computers <systemitem class="systemname"
>c1</systemitem
> en <systemitem class="systemname"
>c2</systemitem
> worden gespeeld. Om de spellen uit elkaar te houden kiezen we poortnummer 12345 voor een spel. Op <systemitem class="systemname"
>c1</systemitem
> starten we zoals gebruikelijk: <screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
></userinput
></screen
> voor het eerste spel en (wat minder gebruikelijk): <screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
> <option
>-p</option
><parameter
><replaceable
>12345</replaceable
></parameter
></userinput
></screen
> voor het tweede spel. Op <systemitem class="systemname"
>c2</systemitem
> starten we het eerste spel met: <screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
> <option
>-h</option
><parameter
><replaceable
>c1</replaceable
></parameter
></userinput
></screen
> en het tweede met: <screen width="40"
><prompt
>%</prompt
><userinput
><command
>kenolaba</command
> <option
>-h</option
><parameter
><replaceable
>c1:12345</replaceable
></parameter
></userinput
></screen
> (de dubbele punt scheidt de host en poort van elkaar in een URL-adres).</para
> </listitem>
</itemizedlist>

</sect2>

</sect1>
</chapter>

<chapter id="advanced-options">
<title
>Uitgebreide opties</title>

<sect1 id="modify-mode">
<title
>Wijzigingsmodus</title>

<para
>U kunt het huidige bord bewerken via menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Wijzigen</guimenuitem
></menuchoice
>. U kunt dan rode en gele stukken toevoegen of ze verwijderen. de statusbalk toont het aantal rode en gele stukken, het verplaatsnummer, de zijde die aan beurt is en of de positie geldig is: een uitroepteken betekent nee, een vinkje betekent ja. </para>

<important>
<para
>Als de positie ongeldig is en u gaat terug naar de spelmodus, dan kunt u niet spelen! Alleen geldige posities kunnen worden gebruikt als startpositie voor een spel. </para>
</important>

<para
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
><guimenuitem
>Terug</guimenuitem
></menuchoice
> en <menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
><guimenuitem
>Verder</guimenuitem
></menuchoice
> verhogen en verlagen het zetnummer, maar verplaatsen geen stukken.</para>

<sect2 id="modify-mode-usage">
<title
>Gebruik</title>

<para
>Door met de <mousebutton
>linker</mousebutton
> of <mousebutton
>rechter</mousebutton
> muisknop op een leeg of geel veld te klikken kunt u rode stukken toevoegen. Door met de <mousebutton
>middelste</mousebutton
> muisknop op een leeg of rood veld te klikken kunt u gele stukken toevoegen. tot slot, door te klikken met de <mousebutton
>linker</mousebutton
> of <mousebutton
>rechter</mousebutton
> muisknop op een rood stuk, of de <mousebutton
>middelste</mousebutton
> muisknop op een geel stuk kunt u stukken verwijderen. Elk stuk dat de muis passeert terwijl u de knop ingedrukt houdt zal worden verwijderd. </para>

<para
>Om terug te gaan naar de spelmodus deselecteert u de menuoptie <guimenuitem
>Wijzigen</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Bewerken</guimenu
>.</para>

<sect3 id="clipboard-features">
<title
>Het klembord gebruiken</title>

<para
>Het huidige &kenolaba;-bord kan worden gekopieerd naar het klembord met behulp van het commando <guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Bewerken</guimenu
> en worden geplakt met <guimenuitem
>Plakken</guimenuitem
>. Op die manier kunt u de bordposities van het ene &kenolaba;-programma naar een andere door <guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
> te kiezen in het ene programma en <guimenuitem
>Plakken</guimenuitem
> in het andere. Dit werkt overigens beter met de netwerkmodus (zie hierboven). U kunt dit ook gebruiken om posities in een tekstbestand op te slaan (gebruik <guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
> en plak de klembordinhoud in de editor van uw keuze) en later een positie terug te halen door het te selecteren in de editor en terug te plakken in &kenolaba;.</para>
</sect3>
</sect2>
</sect1>

<sect1 id="computer-level">
<title
>Computerniveau</title>
<para
>De computer kan op vier verschillende niveaus spelen, namelijk:</para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Eenvoudig</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Normaal</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Moeilijk</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Uitdaging</guimenuitem
></para>
</listitem>
</itemizedlist>

<para
>Hoe moeilijker de instelling, des te langer de computer zoekt naar een zet. U kunt het zoeken onderbreken met de toets <keycap
>S</keycap
>.</para>

</sect1>

<sect1 id="spying">
<title
>Spioneren</title>

<para
><quote
>Spioneren</quote
> kan aan- of uitgezet worden via menuoptie <guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Bespioneren</guimenuitem
>. Als het uw beurt is, dan kunt u de computerwaardering van de zet die u wilt spelen in de statusbalk zien. Als de computer aan beurt is, dan kunt u (in de statusbalk en aan de geaccentueerde stukken) de computer de beste zet zien uitstippelen.</para>
</sect1>

<sect1 id="computer-plays">
<title
>Bepalen welke kleur de computer speelt</title>

<para
>U kunt de computer met rood, geel of allebei laten spelen. Kies een van deze opties voordat u een nieuw spel begint. Dit werkt uiteraard ook in een spel als u van zijde wilt veranderen. Kies <guimenuitem
>Geen</guimenuitem
> om tegen een andere persoon te spelen. Dit is vooral van belang in de netwerkstand.</para>
</sect1>

</chapter>

<chapter id="advanced-config">
<title
>Geavanceerde configuratie</title>

<para
>&kenolaba; biedt uitgebreide configuratieopties voor de durfals. Hiermee kunt u het hele puntensysteem naar eigen inzicht veranderen. Om deze opties te bereiken, selecteer menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Kenolaba instellen...</guimenuitem
></menuchoice
>. Terwijl u instellingen wijzigt wordt de score die uw gewijzigde instellingen geven voor de huidige zet weergegeven aan de onderzijde van het dialoog, naast <guilabel
>Evaluatie van huidige positie</guilabel
>.</para>

<sect1 id="the-moves-tab">
<title
>Tabblad <guilabel
>Zetten</guilabel
></title>
<para
>Het aantal punten toegevoegd aan het totaal van elk type zet kan hier worden gewijzigd, afhankelijk van het type zet en hoeveel stukken daarbij betrokken zijn. De zetten worden onderverdeeld in drie typen:</para>

<variablelist>

<varlistentry>
<term
><guilabel
>Normaal</guilabel
></term>
<listitem
><para
>Een normale zet is een waarbij u een of meer stukken van uzelf verplaatst, maar geen stukken van de tegenstander wegduwt.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><guilabel
>Duwen</guilabel
></term>
<listitem
><para
>Een Duwzet is een waarbij u een of meer stukken van uw tegenstander wegduwt, waarbij de stukken op het bord blijven liggen.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><guilabel
>Uitduwen</guilabel
></term>
<listitem
><para
>Uitduwen is wanneer u een of meer van de stukken van uw tegenstander van het bord duwt.</para>
</listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect1>

<sect1 id="the-position-tab">
<title
>Tabblad <guilabel
>Positie</guilabel
></title>

<para
>Het aantal punten toegevoegd aan de totale score voor een bordpositie is afhankelijk van de ring op het bord waar de stukken zich op bevinden. Voor elke ring, vanuit het midden bekeken kan een gemiddeld puntenaantal worden ingesteld, met een +/- bereik. Het puntenaantal gegeven voor een bepaalde positie wordt willekeurig gevarieerd binnen het +/- bereik. Dit is om te voorkomen dat computer-computer spellen in een oneindige lus terecht komen. </para>
</sect1>

<sect1 id="the-in-a-row-tab">
<title
>Tabblad <guilabel
>In een rij</guilabel
></title>

<para
>Telkens als het aantal stukken in een rij voorkomt wordt het opgegeven aantal punten toegevoegd aan het puntentotaal, &eg; <inlinemediaobject
> <imageobject
> <imagedata fileref="kenolaba-pieces.png" format="PNG"/> </imageobject
> <textobject
> <phrase
> X 0 0 0</phrase
> </textobject
> </inlinemediaobject
> voegt de punten toe voor drie op een rij, en twee keer het puntenaantal voor twee op een rij.</para>
</sect1>

<sect1 id="the-count-tab">
<title
>Tabblad <guilabel
>Telling</guilabel
></title>

<para
>Voegt het opgegeven aantal punten toe, gebaseerd op het verschil in het aantal ballen aan beide zeiden, fan <guilabel
>1 bal meer</guilabel
> tot <guilabel
>5 ballen meer</guilabel
>. Als er een verschil is van 6 ballen, dan is het spel afgelopen. </para>

</sect1>

</chapter>

<chapter id="menu-reference">
<title
>Menureferentie</title>

<para
>Zetten uitvoeren wordt beschreven in de sectie <link linkend="rules-of-the-game"
>Regels van het spel</link
>. De knoppen op de werkbalk hebben dezelfde betekenis als bijhorende menuopties in het menu <guimenu
>Spel</guimenu
> of <guimenu
>Bewerken</guimenu
>.</para>

<sect1 id="the-game-menu">
<title
>Het menu <guimenu
>Spel</guimenu
></title>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>N</keycap
> </keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Nieuw</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Start een nieuw spel</action
>. Ook als er al een spel gespeeld wordt.</para
></listitem>
</varlistentry>


<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>N</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
><guimenuitem
>Netwerkspel</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Hiermee kunt u het programma in de netwerkmodus zetten, of uit de netwerkmodus halen. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
><guimenuitem
>Afsluiten</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
><action
>Beëindigt</action
> &kenolaba;.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect1>

<sect1 id="the-edit-menu">
<title
>Het menu <guimenu
>Bewerken</guimenu
></title>

<variablelist>

<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>C</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Kopieert een representatie van het &kenolaba;-bord naar het klembord.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>V</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Plakken</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Interpreteert de inhoud van het klembord als een ASCII-weergave van een &kenolaba;-bord, en kopieert het naar het huidige spelbord. Een bruikbare ASCII-weergave wordt gegenereerd door <guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
>.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Ins</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Wijzigen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Zet &kenolaba; in de wijzigingsstand.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>S</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Positie opslaan</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Bewaart de huidige positie zodat die later kan worden terug gehaald met <menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Positie herstellen</guimenuitem
></menuchoice
>. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>O</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Positie herstellen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Herstelt de bordpositie die is opgeslagen in &kenolaba; via menuoptie <guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Positie opslaan</guimenuitem
>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect1>

<sect1 id="the-move-menu">
<title
>Het menu <guimenu
>Zet</guimenu
></title>

<variablelist>

<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>H</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
><guimenuitem
>Hint</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Er wort een tip voor uw volgende zet getoond. Dit is alleen mogelijk als u speelt op niveau Normaal of hoger, het tweede of volgende zet is, en u nog geen zet ongedaan hebt gemaakt.</para>
</listitem>
</varlistentry>


<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>S</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Zoeken stoppen</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Als de computer aan het nadenken is, dan wordt zijn zoektocht naar de juiste zet afgebroken en wordt de beste zet die tot dusver is gevonden gedaan.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>PgUp</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
><guimenuitem
>Terug</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Neemt uw vorige zet terug. Er worden twee (!) zetten ongedaan gemaakt: uw laatste zet en die van uw tegenstander. U bent dus weer aan beurt. Er worden 100 onthouden, aarzel dus niet om zetten ongedaan te maken totdat u terug bent bij het begin van het spel (dit gaat sneller met de toets <keycap
>F2</keycap
>). In de wijzigingsmodus (zie <menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
><guimenuitem
>Wijzigen</guimenuitem
></menuchoice
> hierboven) kunt u het zetnummer van deze positie verlagen.</para>
</listitem>
</varlistentry>


<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>PgDown</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
><guimenuitem
>Vooruit</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Alleen bruikbaar in Wijziginsmodus: het zetnummer van deze positie wordt verhoogd.</para>
</listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect1>

<sect1 id="the-settings-menu">
<title
>Het menu <guimenu
>Instellingen</guimenu
></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl; <keycap
>M</keycap
> </keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Menubalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Toont of verbergt de menubalk van &kenolaba;.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Werkbalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Toont of verbergt de werkbalk van &kenolaba;.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Statusbalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Toont of verbergt de statusbalk van &kenolaba;. Deze bevindt zich onderaan het venster.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Instellingen opslaan</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Slaat de huidige instellingen op. Deze zullen dan standaard door &kenolaba; worden gebruikt.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guisubmenu
>Speltype kiezen</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Selecteer het niveau waarop de computer speelt. U hebt de volgende keuzes: <itemizedlist>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Eenvoudig</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Normaal</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Moeilijk</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem
><para
><guimenuitem
>Uitdaging</guimenuitem
></para>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guisubmenu
>Computer speelt</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Bepaal welke kleuren de computer speelt. U hebt de volgende keuzes: <itemizedlist>
<listitem>
<para
><guimenuitem
>Rood</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem>
<para
><guimenuitem
>Geel</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem>
<para
><guimenuitem
>Beide</guimenuitem
></para>
</listitem>
<listitem>
<para
><guimenuitem
>Geen</guimenuitem
></para>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Langzaam verplaatsen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Een zet die door computer wordt gedaan als deze optie is aangezet wordt getoond door het laten knipperen en accentueren van de stukken die in deze zet gebruikt worden. Deselecteer deze optie als u dit niet wilt zien: er wordt dan alleen een snelle accentuering getoond.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Ballen tonen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Indien geselecteerd worden de stukken als echte ballen getoond met behulp van een eenvoudige ray tracer.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Bespioneren</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Indien geselecteerd wordt <quote
>spioneren</quote
> aangezet.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Sneltoetsen instellen...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Opent de dialoog waarin u de sneltoetsen van &kenolaba; kunt wijzigen.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Werkbalken instellen...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Opent de dialoog waarin u de werkbalk van &kenolaba; kunt instellen.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
><guimenuitem
>Kenolaba instellen...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
>Opent de configuratiedialoog van &kenolaba; waarin u diens instellingen kunt wijzigen. Zie ook bij <xref linkend="advanced-config"/>.</para>
</listitem>
</varlistentry>


</variablelist>

</sect1>

<sect1 id="help-menu">
<title
>Het menu <guimenuitem
>Help</guimenuitem
></title>
&help.menu.documentation; </sect1>
</chapter>


<chapter id="commandline-options">
<title
>Commandoregelopties</title>

<cmdsynopsis
><command
>kenolaba</command
> <group
> <option
>-p</option
> <replaceable
>MijnPoortNummer</replaceable
> </group
> <group
> <option
>-h</option
> <replaceable
>host:poort</replaceable
> </group
> </cmdsynopsis>

<para
>Met <option
>-p</option
> geeft u het poortnummer voor de luisterende TCP-socket op wanneer het programma in de netwerkstand staat.</para>

<para
>Met <option
>-h</option
> geeft u een &kenolaba;-programma op afstand op (met eventueel het poortnummer, voor het geval de standaardpoort niet wordt gebruikt op de computer op afstand) om mee te communiceren in de netwerkstand. U kunt meerdere externe processen specificeren.</para>
</chapter>

<chapter id="credits-and-licenses">
<title
>Dankbetuigingen en licenties</title>

<para
>&kenolaba;</para>

<para
>Programma copyright 1997-2000 &Josef.Weidendorfer; &Josef.Weidendorfer.mail; </para>

<para
>Oorspronkelijke documentatie door Robert Williams <email
>rwilliams@kde.org</email
> en Josef Weidendorfer</para>

<para
>Documentatie onderhouden door &Philip.Rodrigues; &Philip.Rodrigues.mail;.</para>

&meld.fouten;&vertaling.niels; 
&underFDL; &underGPL; </chapter>

<appendix id="installation">
<title
>Installatie</title>
<sect1 id="getting-kenolaba">
<title
>Hoe &kenolaba; te verkrijgen</title>
&install.intro.documentation; </sect1>

<sect1 id="compilation">
<title
>Compilatie en installatie</title>
&install.compile.documentation; </sect1>

</appendix>

</book>
<!--
Local Variables:
mode: sgml
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-general-insert-case:lower
sgml-indent-step:0
sgml-indent-data:nil
End:

// vim:ts=0:sw=2:tw=78:noet
-->